BÀI TUYÊN TRUYỀN PHÒNG CHỐNG BỆNH SỐT RÉT

Thứ năm - 27/04/2023 22:27

Sốt rét còn gọi là ngã nước là một chứng bệnh gây ra bởi ký sinh trùng loại protozoa tên Plasmodium, lây truyền từ người này sang người khác khi những người này bị muỗi đốt. Bệnh phổ biến ở các khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới của châu Mỹ, châu Á và châu Phi.

Hiện nay sốt rét vẫn tiếp tục có tác động tàn phá đến sức khỏe và nghề nghiệp của mọi người trên khắp thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, ước tính có khoảng 241 triệu trường hợp mắc bệnh sốt rét mới và 627.000 trường hợp tử vong do sốt rét ở 85 quốc gia vào năm 2020. Tại Việt Nam, năm 2022 ghi nhận 455 bệnh nhân sốt rét, 01 bệnh nhân tử vong và đã có 42 tỉnh, thành phố được công nhận loại trừ bệnh sốt rét. Tuy nhiên, bệnh sốt rét vẫn còn diễn biến phức tạp với hơn 6,8 triệu người sống trong vùng sốt rét lưu hành tập trung chủ yếu ở tỉnh Lai Châu, Bình Phước và một số tỉnh ở miền Trung, Tây Nguyên...
1. Khái niệm: Bệnh Sốt Rét là gì? (SR)
- Bệnh Sốt Rét là một bệnh lây nhiềm, do Ký sinh trùng SR gây nên và muỗi SR là thủ phạm truyền bệnh từ người bị SR sang người lành. Bệnh nặng (SR ác tính) nếu không được cứu chữa kịp thời có thể sẽ dẫn tới tử vong.
- Ký sinh trùng SR là một sinh vật rất nhỏ. Ta chỉ nhìn thấy chúng qua kính hiểm vi có độ phóng đại lớn. Ký sinh trùng SR sống trong máu, trong một số cơ quan của cơ thể người. Chúng phá vỡ hàng loạt hồng cầu huỷ hoại các tế bào trong cơ thể và gây ra cơn sốt. Cơn sốt có thề có chu kỳ một ngày một cơn hay cách nhật, cách 3 ngày tuỳ theo tính chất của Ký sinh trùng SR.
- Muồi truyền bệnh Sốt Rét (Muỗi Anophen) hút máu của người bệnh, hút theo cả Ký sinh trùng Sốt Rét vào cơ thể muỗi. Ký sinh trùng phát triền,sinh sản
nhân lên gấp nhiều lần. Khi con muỗi này đốt người lành đồng thời truyền ký sinh trùng và gây bệnh cho ngườ. Sự lây lan này rất nhanh trong một thời gian ngắn có thể hàng trăm người cùng mắc bệnh Sốt rét.
Do không hiểu rõ nguyên nhân gây ra bệnh sốt rét nên mọi người không biết cách phòng chống và điều trị bệnh. Có những người bị bệnh Sốt rét không đến thầy thuốc để điều trị mà đi cúng ma, cạo gió, đuổi tà,câu trời...nên bệnh không khỏi, dẫn đến tình trạng tiền mất tật mang, thâm chí gây nên nhiều cái chết oan uổng.
2. Tác hại của bệnh Sốt Rét:
Tác hại đối với người mắc bệnh SR
+ Gây thiếu máu: Do Ký sinh trùng vào trong máu nên chúng phá vỡ hàng loạt hồng cầu, dẫn đến thiếu máu, da xanh, môi thâm, mệt mỏi, gầy yếu.
+ Gan to, lách to.
+ Trẻ em bị mắc bệnh SR cơ thể còi cọc chậm lớn, kém thông minh.
+ Phụ nữ có thai mắc SR dễ gây sảy thai, đẻ non hoặc khi sinh nở dễ mắc phải những tai biến.
3. Dấu hiệu của bệnh sốt rét
Khi có sốt. (Nghi bị SR).
+ Hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và lấy lam máu phát hiện ký sinh trùng và được điều trị.
Triệu chứng lâm sàng bệnh sốt rét.
* Dựa vào 3 yếu tố: Dịch tễ, lâm sàng, xét nghiệm.
-Yếu tố dịch tễ: Sống ở vùng sốt rét, hoặc vào vùng sốt rét, hay có tiền sử sốt rét trong 2 năm tở lại đây.
- Yếu tố lâm sàng:
+ Cơn sốt điển hình: Rét run- sốt nóng-ra mồ hôi.
+ Cơn sốt không điển hình:
Sốt không thành cơn ớn lạnh hơi gai rét.hay gặp ở trẻ nhỏ và người sống lâu ở vùng sốt rét lưu hành. Sốt liên tục hoặc giao động trong 5-7 ngày đầu, rồi thành cơn. (Ở BN sốt rét lần đầu).
+ Các dấu hiệu khác: Thiếu máu, gan to lách to.
4. Chẩn đoán xét nghiệm
- Xét nghiệm máu tìm KSTSR, Kết quả dương tính.
* Khi có sốt (ghi bị SR).
+ Hãy đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được khám và lấy lam máu phát hiện ký sinh trùng và được điều trị kịp thời.
* Xác định ca bệnh Sốt rét. (BNSRLS).
Trường hợp không được xét nghiệm hoặc âm tínhcó 4 đặc điểm sau.
- Hiện đang sốt (>37,5độ c) hoặc có sốt trong vòng 3 ngày gần đây.
- Không giả thích được các nguyên nhân gây sốt khác.
- Đang ở hoặc qua lại vùng sốt rét lưu hành, hoặc có tiền sử sốt rét trong 2 năm trở lại đây.
- Điều trị 3 ngày bằng thuốc sốt rét có đáp ứng tốt.
4. Biện pháp phòng chống bệnh sốt rét như sau:
Khi bị bệnh sốt rét mọi người cần đến ngay cơ sở y tế để được xét nghiệm máu tìm ký sinh trùng và cấp thuốc điều trị.Người bị sốt rét nếu phát hiện sớm được điều trị đúng thuốc thì bệnh sẽ khỏi, ngược lại nếu phát hiện muộn, điều trị không đúng thuốc bệnh sẽ nặng thêm, gây nhiều biến chứng và dễ bị tử vong.
Sôt rét là một căn bệnh lâu đời hiện chưa có vắc xin dư phòng, vì vậy cách phòng bệnh hiệu quả nhất là phòng trừ muỗi truyền bệnh, mọi người dân cần thực hiện các biện pháp sau:
- Thường xuyên ngủ màn, ngay cả ban ngày và màn cần được tẩm hóa chất diệt muỗi.
- Buổi tối khi làm việc phải mặc quần áo dài tay để phòng muỗi đốt, có thể sử dụng nhang xua muỗi.
- Vệ sinh môi trường xung quanh, loại bỏ những nơi trú ẩn của muỗi như phát quang bụi rậm, khơi thông công rãnh, sắp xếp vật dụng trong nhà ngăn nắp, sạch sẽ, quần áo phải được xếp gọn gàng không nên treo hay móc quần áo trên tường làm chỗ cho muỗi đậu,...
- Vệ sinh môi trường xung quanh, loại bỏ những nơi trú ẩn của muỗi như phát quang bụi rậm, khơi thông công rãnh, sắp xếp vật dụng trong nhà ngăn nắp, sạch sẽ, quần áo phải được xếp gọn gàng không nên treo hay móc quần áo trên tường làm chỗ cho muỗi đậu,...
- Những người đi làm ở vùng rừng núi cần mang theo màn để ngủ, trước khi đi nên đến cơ sở y tế để được cấp thuốc uống phòng và khi trở về từ vùng rừng núi nên đến cơ sở y tế để được khám, xét nghiệm, nếu bị sốt rét sẽ được điều trị kịp thời.
- Khi thấy các biểu hiện của bệnh sốt rét như: rét run, sốt nóng sau đó vã mồ hôi hoặc cảm thấy ớn lạnh, gai rét, người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh biến chứng và phòng lây nhiễm cho người xung quanh.
Công tác phòng, chống bệnh sốt rét chỉ riêng ngành Y tế sẽ không thể giải quyết được mà đòi hỏi vai trò và trách nhiệm của chính quyền, ban ngành, đoàn thể, cộng đồng và nhiều lĩnh vực khác nhau nhằm đẩy mạnh công tác xã hội hóa phòng chống sốt rét, tích cực truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng để cùng chung tay đầy lùi bệnh sốt rét, sớm về đích để loại trừ sốt rét tại Việt Nam, góp phần chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới./.

Tác giả: trung nguyễn văn trung, Tổ Văn phòng